Yapılması ile yüce Allah'ın rızasının
gözetildiği bir amelin güzelleştirilmesine karışan az miktardaki riyakârlıktır.
Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
"Artık kim Rabbine kavuşmayı ümit
ediyorsa salih bir amel işlesin ve Rabbine ibadetinde kimseyi ortak
koşmasın." (el-Kehf, 18/110)
Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem de
şöyle buyurmaktadır:
"Sizin için en çok korktuğum şey küçük şirktir."
Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem'e
küçük şirk hakkında soru sorulunca o:
"Riyakârlıktır"
diye buyurmuş, sonra da bunu şöylece açıklamıştır:
“Kişi namaz kılmak üzere kalkar, bir adamın kendisine baktığını görmesi
sebebiyle namazını güzelleştirmeye çalışır."
Atalarla, Allah'a ortak koşulan
varlıklarla, Kabe, emanet ve daha başka şeylerle yemin etmek gibi. Allah'tan
başkasının adını anarak yemin etmek de bu türdendir. Peygamber Sallallahu aleyhi
vesellem şöyle buyurmuştur:
"Atalarınızla, annelerinizle ve Allah'a ortak koşulanlarla yemin
etmeyiniz."
"Siz Kabe'ye yemin olsun ki demeyiniz. Bunun yerine Kabe'nin Rabbine
yemin olsun ki deyiniz."
"Ancak Allah adına yemin ediniz."
"Her kim emanet hakkı için diye yemin ederse o bizden
değildir."
"Kim Allah'tan başkası adına yemin ederse o kâfir olur yahutta şirk
koşmuş olur."
Bir başka rivayette; "ve şirk koşmuş olur" şeklindedir.
"Allah ve sen dilediğiniz sürece"
ifadesi de bu kabildendir. Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem böyle diyen
kimseye:
"Sen beni Allah'a
eş mi koştun? Aksine sadece Allah dilerse (demelisin)." diye
karşılık vermiştir.
Bir kimsenin:
“Eğer Allah ve
sen olmasaydınız”;
“Benim
Allah'tan ve senden başka kimsem yok”;
“Ben Allah'ın ve senin himayene
giriyorum” ve benzeri ifadeleri söylemesi de bu kabildendir. Peygamber
Sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur:
"Allah dilerse ve
filan dilerse demeyiniz; fakat Allah dilerse sonra da filan dilerse
deyiniz."
İlim ehli şöyle demiştir:
"Allah sonra da filan
olmasaydı demek caizdir; amma Allah ve filan olmasaydı demek caiz değildir."
